Geïsoleerde tenthal
Uit de documentatie van CIS2000 en op de site van OpenCover lees ik dat een semi-permanente hal ook in een geïsoleerde versie geleverd kan worden. Wat is dat dan en hoe goed isoleert dat?
Sandwich panels
Bij een geïsoleerde tenthal wordt de wanden niet met tentzeil uitgevoerd maar met sandwich panelen. Dat zijn metalen platen met polyurethane foam ertussen. De panelen zijn stevig, brandbestendig, vandaalbestendig. Hoe zit het met de isolatie?
Zoeken op internet leert dat elk materiaal een warmtegeleidingscoëfficiënt heeft. Hoe lager de waarde, des te beter het materiaal isoleert. Hieronder een tabel met een aantal materialen:
| Materiaal | Warmtegeleidingscoëfficiënt |
|---|---|
| Bakstenen | 0.22 - 0.81 |
| Multiplexplaat | 0.09 - 0.24 |
| PVC | 0.13-0.15 |
| Polyetheen | 0.23-0.29 |
| PUR | 0.022 - 0.028 |
| Droge lucht | 0.025 - 0.026 |
Polyurethane foam (PUR) is dus een hele goede isolator, veel beter dan bakstenen, en veel beter dan zeil (PVC of Polyetheen). Voorlopig wint een hal met sandwich panelen het.
Je mag overigens uit de tabel niet concluderen dat een zeil van Polyetheen net zo goed isoleert als een bakstenen muur, want een zeil is doorgaans maar 1 mm dik, en een bakstenen muur 100x dikker.
Een sandwich paneel is 60 mm dik, dat is nog steeds dunner dan een bakstenen muur, maar door de goede warmtegeleidingscoëfficiënt isoleert deze beter dan een bakstenen muur. Een dubbele bakstenen muur met een luchtlaag ertussen (of PUR) is dan weer beter dan een sandwich paneel. Een hal van sandwich panelen isoleert beter dan een niet-geïsoleerde bakstenen hal, maar minder dan een geïsoleerde bakstenen hal.
Er bestaan sandwich panels met polystyreen ertussen (piepschuim), die zijn veel goedkoper, zeer licht in gewicht, maar niet brandveilig, en het is nauwelijks geluidreducerend. Ook bestaan er sandwich panels met glaswol of steenwol ertussen, die zijn wel brandveilig en wat geluidreducerend, maar zeer vochtgevoelig, en zodra het vochtig wordt is het niet meer warmte-isolerend. PUR is licht in gewicht, energiezuinig, vochtbestendig, maar matig brandveilig. Het beste is een sandwich paneel met PIR of IPN, dat is een variant van PIR die brandveidlig is.
Dubbellaags tentdak
CIS2000 kan worden geleverd met double inflated textile membrane covering. Het gaat dan om 2 lagen tentzeil met een air pocket van 20 of 25 cm. Het dak gaat er dan uitzien als een blaashal. De isolatie-waarde is vergelijkbaar met een blaashal.
Ergens las ik dat licht-doorlatende tentdoek niet mogelijk is bij een dubbellaags dak, maar ik kan niet meer terugvinden waar. En ik begrijp niet helemaal waarom dat niet kan.
Het is natuurlijk mogelijk om het dak uit te voeren als enkellaags (als doorzichtigheid belangrijk is), maar wat er dan gebeurt is dat waterdamp condenseert tegen het dak en er af en toe druppels van het dak vallen. Hoe warmer het binnen is hoe harder het dan binnen regent.
Een dubbellaags dak heeft dus de voorkeur.
Energielabel
Als we kiezen voor wanden met sandwich panelen met PIR en dubbellaags dakzeil met luchtlaag, hoe comfortable is de hal dan, en bij welke temperatuur? Er is in Nederland nog geen semi-permanente hal met sandwich panelen en met een dubbellaags dakzeil, dus er is geen voorbeeld om aan te meten. Het wordt puur speculeren.
De wanden isoleren goed, dan is het probleem niet. De meeste warmte zal weglekken via het dak en via ventilatie. De gehele hal zal vergelijkbaar isoleren als een blaashal. Blaashallen zijn er wel in Nederland en hier is wel voldoende informatie over. Bijverwarmen is nodig en dan is een temperatuurverschil van 10 graden mogelijk tussen binnen en buiten. Dus als het buiten 5 graden is dan is het binnen 15 graden en dat is net te doen (met beachsokken en thermokleding).
Op de site van OpenCover staat nog dat een geïsoleerde hal 40% energie bespaart t.o.v. een tenthal met enkellaags zeil.
Ventilatoren
De hal is hoog en alle warmte zal naar boven stijgen, dus bovenin, waar niemand is is het lekker warm, en beneden waar iedereen is is het het koudst. De oplossing is om met ventilatoren de warmte weer naar beneden te blazen. De warmte wordt dan egaal over de ruimte verdeeld.
Dit heet een ondersteuningsventilator of destratificator of recirculatie unit. Het kost energie (elektriciteit voor de ventilatoren) maar bespaart op verwarming. Volgens de site van Stimular bespaart het 10% energie. Ik vond ondersteuningsventilatoren tussen de 200 en 2000 euro.
Belangrijk is de juiste plaatsing en snelheid van de ventilatoren. Als de ventilatoren te langzaam draaien werkt het systeem niet. Als ze te snel draaien krijg je koude luchtstromen.
Dat laatste kan dan weer een voordeel zijn in de zomer: dan blazen de ventilatoren wat harder en zorgen zo voor wat verkoeling.
Tochtsluis met draaideur
Bij Beach Volley Europe bestaat de entree van de blaashal uit een draaideur, een tochtsluis en nog een deur. Dit zorgt ervoor dat als er iemand naar binnen of naar buiten gaat er zo weinig mogelijk warme lucht verloren gaat, en ook dat het niet tocht in de buurt van de deur. Ik weet niet of dit veel energie bespaart, hangt af van hoe vaak de deur open zou gaan, maar het draagt wel flink bij aan het comfort.
Ook veel andere blaashallen hebben een tochtsluis. Bij de semi-permanente hal is het ook verstandig, in elk geval voor het comfort.
Ventilatie
Een volledig geïsoleerde ruimte is energiezuinig, maar er moet wel in gesport kunnen worden, dus enige ventilatie met frisse buitenlucht is wel nodig. Dat betekent zuurstof erin en vochtige lucht eruit.
➠ Link: over warmtegeleiding
➠ Link: over sandwich panels
➠ Link: over ondersteuningsventilatoren
Rendement
Update jun 2025
Narekenen van de besparing op elektra die je realiseert met isolatie, blijkt niet op te wegen tegen de kosten van isolatie. Met de huidige stroomprijzen ben je na 40 jaar nog niet uit de kosten. Dat komt omdat IR relatief weinig aan staat, waardoor stroomverbruik niet zo hoog is. Pas bij tienvoudig stroomtarief wordt isolatie interessant, de investering heb je dan na 10 jaar terugverdiend. Maar ja, zulke tarieven gaan niet gebeuren.
Uiteraard is minder milieubelasting wel een goede reden voor isolatie.
