Indoor LED-verlichting
Ik ken nog sporthallen met flinkerende tl-buizen, maar gelukkig zijn de meeste sporthallen inmiddels overgegaan op LED-verlichting. Uiteraard, want zuiniger en duurzamer. Maar de ene LED-verlichting is de andere niet. In Rotterdam is een zaal, waar, als je naar boven keek, de komende 5 minuten stond te knipperen, zo werd je verblind. De verlichting moest volledig gedimd worden om het nog acceptabel te houden, met donkere muren tot gevolg. Niet ideaal, gaf wel een intiem sfeertje.
Sportcentrum Papendrecht is voor mij een voorbeeld hoe het wel moet. Alles overal goed en helder verlicht en je wordt niet verblind. Wat is goede sporthal-verlichting? Op internet vind ik dat de kleur van het licht is belangrijk, de hoeveelheid licht en ook hoe het licht verspreid wordt.
Foto: sportcentrum papendrecht
De verlichting is aangelegd door Van Wijngaarden Elektrotechniek.
Lichtverspreiding
De UGR (Unified Glare Rating) geeft aan hoe verblindend een lichtbron is. Als het licht goed verspreid wordt is er minder kans op verblinding. Er is zelfs een NEN-norm voor, die zegt dat voor sporthallen de UGR kleiner dan 21 moet zijn. Daar voldoe je volgens mij al snel aan, want voor kantoren geldt <19.
Zonlicht
De hoeveelheid licht bepaalt hoe goed alles is te zien. Voor sporthallen is de norm 500 lux (500 lumen/m2. Op sites over padel en tennis lees ik dat buitenverlichting 300 lux moet zijn. Dat is maar een fractie van een zonnige dag, meer het niveau van een bewolkte dag, maar goed genoeg, ook voor indoor beachvolley.
Lichttemperatuur
Voor een sporthal is de ideale licht-temperatuur 4000K, ook wel genoemd naturel wit. Mogelijk kan het voor beachvolley wel iets lager, bv 3000K, om een wat meer warmer en zonniger sfeer te krijgen. Misschien reflecteert zand licht wel warmer, en is 4000K dan toch een goede licht-temperatuur.
Update 2023
Het licht van Sportcampus Zuiderpark is eigenlijk ook heel goed. Dat merk je eigenlijk pas als het is een keer niet goed staat. Want soms wordt er wel eens vergeten een deel aan te zetten of wordt een deel gedimd, en dan merk je dat meteen.
In de sportcampus is de verlichting gerealiseerd door Maas & Hagoort. Ik hoop ooit eens tijd te hebben ze wat vragen te stellen.
Blaashal
In een blaashal worden schijven met LED-lampen gebruikt, die aan een draad hangen. De armaturen kunnen heet worden en mogen niet tegen het plastic van de blaashal aankomen. Deze LED-schijven heten High Bays.
Verlichting met high bays in München
Update 2024
Sportbonden en NOC*NSF hebben een site opgericht met alle info over het aanleggen van sportvelden. De site bevat een kennisbank met daarin ook alle info waar LED-verlichting aan moet voldoen.
➠ Link: Kennisbank sportinfrastructuur