Indoor beachvolley Rotterdam

Verwarming

Hoe verwarm je een grote hal? Een standaard cv-ketel gaat het niet redden om even 6000m³ op te warmen. Bij evenementen worden wel gaskanonnen ingezet. Het stinkt, verbruikt een berg aan (buta)gas, maar het wordt wel warm. Kan het duurzamer?

Sommige indoorlocaties hebben verwarmd zand. Een flinke cv zorgt dan dat het zand lekker is, en de warmte van het zand verwarmt dan de rest van de ruimte een beetje. Het duurt echter heel lang voordat de warmte door het zand heen is (ongeveer een dag). En daarna blijft het nog lang aangenaam.

Lindo Beach maakt gebruik van infrarood-stralers. Vanaf het plafond wordt de warmte op het zand gestraald. Op elk veld zijn 2 stralers. Elk van ca 2000 Watt. Het slurpt elektriciteit, maar heel snel voelt het al lekker warm. Wat er eigenlijk gebeurt is dat voorwerpen worden opgewarmd, dus het zand en spelers, en pas indirect de ruimte. Gaan de heaters uit dan koelt het ook weer snel af.

Foto: visser-assen.nl, infraroodstraler op diesel

Op internet vond ik ook een onderzoek hoe het energiezuinig kon. Warmte wordt in een gigantische ondergrondse bak opgeslagen en in de winter verwarmt dit de hal en in de zomer koelt dit de hal. De investering is hoog, voor een tennishal ging het al om een ton, en daarna zijn de kosten laag.

Eerst maar eens zien dat een indoorhal lukt. Ik zou dan kiezen voor de infraroodstralers, en later naar de energiezuinige oplossing kijken.

Infraroodverwarming

Update 2022

Met de huidige gasprijzen lijkt mij het een goede keuze geweest van Lindo om over te gaan op infrarood-verwarming. Hieronder een foto van de infraroodstralers aan het plafond.

Infraroodstraler aan plafond

Bij Lindobeach werkt het goed. Vanaf ca 8m hoogte wordt op het midden van een veldhelft gestraald. Dit verwarmt het zand (en de spelers), en heel snel voelt het al aangenaam.

De stralers staan daarom maar kort aan (vaak alleen maar bij de warming-up, ca 10 minuten). Op een koude dag in totaal 2 uur (10 min. per uur gedurende 12 uur). De energiekosten zijn dan (2 x 2x2kWh x 0.29 =) 2,32 euro per dag per veld. Bij 3 velden en 100 koude dagen per jaar is dat ca 700 euro per jaar.

Infraroodverwarming is niet geschikt voor een blaashal. De apparatuur is te zwaar en de behuizing wordt te warm. Als dat te dicht bij de blaashal komt dan kan het plastic smelten.

Update 2025

Voor een schatting van de verwarmingskosten is het weer van 2024 volgens weerstatistieken.nl geanalyseerd. Daarbij is als volgt geredeneerd:

• bij een gemiddelde dagtemperatuur boven de 15 graden wordt geen verwarming gebruikt; op 124 dagen was het overdag 15 graden of warmer (totaal 0 uur)
• bij een gemiddelde dagtemperatuur tussen de 10 en 15 graden worden de infrarood-heaters gemiddeld 10 minuten per uur gebruikt, gedurende gemiddeld 6 uur per dag; op 94 dagen was het tussen de 10 en 15 graden (totaal 94 uur per jaar)
• bij een gemiddelde dagtemperatuur tussen de 0 en 10 graden worden de infrarood-heaters gemiddeld 10 minuten per uur gebruikt, gedurende gemiddeld 12 uur per dag; op 139 dagen was het tussen 0 en 10 graden (totaal 278 uur per jaar)
• bij een gemiddelde dagtemperatuur onder de 0 graden worden de infrarood-heaters gemiddeld 30 minuten per uur gebruikt, gedurende gemiddeld 12 uur per dag; er waren 8 dagen waarbij de temperatuur overdag onder de nul kwam (totaal 48 uur per jaar)

Volgens deze schatting worden de infrarood-heaters gemiddeld (0 + 94 + 278 + 48 =) 420 uur per jaar gebruikt. Per veld is het verbruik (2 x 2000W x 420 =) 1680 kWh. Bij een stroomprijs van €0,29 per kWh kost IR dus 487 euro per veld per jaar.

➠ Link: Weerstatistieken
➠ Link: KWh prijs CBS (via ANWB, mei 2024)

Propaanverwarming

Update 2022

Bij HCRotterdam blijkt de blaashal ca 22.000 liter propaangas per seizoen te verbruiken om de hal te verwarmen.

Wat kost dat eigenlijk? Op de site van benegas vind ik dat de prijs voor 2/3e bestaat uit de persoonlijke gasprijs en 1/3 uit belastingen. Op de site van de belastingdienst vind ik dat over 1000kg propaangas (vloeibaar gemaakt petroleumgas) ca 300 euro accijns wordt geheven. Dus 1000kg propaan kost ongeveer 900 euro. Maar hoeveel weegt 22.000 liter dan? Op gasflesweegschaal staat dat één liter gas ongeveer 500 gram weegt, dus 22.000 liter weegt 11.000kg en kost mogelijk iets van 9.900 euro.

Best wel veel geld. Nou is de blaashal van HCRotterdam wel heel groot, maar zelfs met een blaashal die de helft is, en als die met propaan wordt verwarmd moet je rekenen op 5.000 euro per seizoen.

Blaashal HCRotterdam (foto: hcrotterdam.nl)

Update 2023

Verwarming met warmtepomp

Inmidddels bestaan er warmtepompen die warmte uit de buitenlucht halen. Een goed geïsoleerd huis kan met een warmtepomp zo van het gas af. Maar kan dat ook met een hal? Naast de hal, of op het dak, komt een rij warmtepompen. Er gaan verwarmingsbuizen in het zand en zo wordt het zand permanent verwarmd. De watertemperatuur is bv 30 graden. Het zand wordt dus langzaam verwarmd, maar omdat het dag en nacht wordt verwarmd zal het altijd warm genoeg zijn.

Hoe zou dat werken met zweet en constant 30 graden? Gaat dat niet stinken? Moet het zand ervoor behandeld worden met chloor en zout?

Eigenlijk lijkt me 30 graden te warm. Bij 20 graden zal het zand ook prima voelen.

Dit wordt ingesteld met een thermostaat, zodat de warmtepomp alleen aan is als het nodig is.

Update dec 2023

Idee voor hal op restwarmte

➠ Link: Beachhal op restwarmte

Update mei 2024

Op winterwarm.nl kan je berekenen wat voor capaciteit je nodig hebt aan warmtepompen. Een hal van 35 x 20 x 9m (3 velden) heeft 110kW aan warmtepomp nodig om van -7 °C naar 15 °C te verwarmen. Een snelle zoektocht leert dat een warmtepomp van 55 kW ca 15.000 euro kost, daar zijn er dus 2 van nodig.

Deze warmtepompen verbruiken veel elektra: ca 25 kW. Elk uur dat de pompen aan staan kost dan, bij een gemiddelde stroomprijs van 0,29 per kWh (bron CBS), ca 7,25 euro.

Dat is per veld (7,25 / 3=) 2,41 euro per uur. Het is nog onbekend hoeveel uur per dag de pomp aan zal staan. Stel dat de pompen 4 uur per dag aan staan voor 100 koude dagen, dan zou dat 2900 euro per jaar kosten aan elektra voor een hal met 3 velden.

➠ Link: Berekenen capaciteit warmtepomp
➠ Link: KWh prijs CBS (via ANWB, mei 2024)

Update sep 2024

Op masterwatt.com staan diverse suggesties om een bedrijfshal efficient te verwarmen. Als energiezuinig wordt b.v. genoemd een warmtepomp in combinatie met een heater met nozzle techniek. De heater blaast dan de warmte (of koelte) met grote kracht door de ruimte.

Dit is misschien wel beter dan zandverwarming, want de hal wordt sneller opgewarmd.

➠ Link: Hoe een grote bedrijfshal te verwarmen

Update nov 2024

Alles over isolatie

➠ Link: Geïsoleerde tenthal

Update jun 2025

Voor het overzicht alle bovenstaande in een tabelletje: